امیر شفیعی دبیر تخصصی محور شهرسازی و معماری:
محور شهرسازی و معماری جشنواره، مطابق با ساختار سازمانی شهرداریها، دربردارندة تمامی موضوعهای مرتبط با کالبد شهری میشود. اگرچه در این محور کلیة موضوعها پذیرفته میشود، اما رویکرد محوری جشنوارة دوازدهم تابآوری شهری است. تابآوری یا بازگشتپذیری شهری بیشتر به رویکردی در برنامهریزی فضایی گفته میشود که تلاش دارد ساختارهای کالبدی، نهادی، اجتماعی و اقتصادی، فضا را به گونهای تغییر دهد تا در برابر حوادث طبیعی و مصنوعی امکان بازگشت سریع شهر و اجتماع به وضعیتی بهینه را بیابند. اگرچه بعضا استفاده از این انگاشت تا بحرانهای با منشاء اقتصادی یا اجتماعی هم گسترش مییابد، اما با توجه به فراگیر شدن آن از ابتدای قرن بیست یکم با وقوع حادثههایی چون حادثه تروریستی 11 سپتامبر و طوفان سندی، این رویکرد بیشتر در چارچوب اینگونه مشکلات شهری که به نوعی موضوع کار مدیریت بحران است باقی مانده است.
اگرچه در برنامهریزی فضایی (چندبعدی) بکارگیری یک رویکرد در چارچوبی پیوسته معنادار است، اما از نظر ساختار سازمانی، آن بخش از اصول و شاخصهای تابآوری که در زمینة برنامهریزی کالبدی (برنامهریزی کاربری زمین، کنترل فرم شهری و ساختوساز) قرار میگیرد، در حیطة وظایف و اختیارات معاونت شهرسازی و معماریِ سازمانهایی چون وزارت راه و شهرسازی و شهرداری تهران است. در سازوکار برنامهریزی کالبدی در کشور، رویکرد تابآوری کمتر از سطح یک آرمان یا برنامههای اجرا نشده، فراتر رفته است. این امر در کنار گسترش بلایای طبیعی و مصنوع و آسیبهای شدید ناشی از آن ظرف تنها دو سال گذشته (همچون سیلهای بهار 1398 در کل کشور، زلزله تهران، گسترش بیماری کرونا) ضرورت رسیدن به مدلهای اجرایی را بیشتر از پیش نشان داده است. از همین روی تلاش برای ارتقاء این ایده و به ویژه نزدیک کردن آن به حوزة اجرایی متناسب با ساختار مذکور رسالتی است که نهادهای پژوهشی وابسته به سازمانهای اجرایی میتوانند در دستورکار قرار دهند. با چنین نگاهی، در جشنوارة دوازدهم در محور شهرسازی و معماری، رویکرد تابآوری در عرصههای موضوعی معماری، طراحی شهری و برنامهریزی کالبدی محور اصلی دریافت آثار خواهد بود.